Mniej oficjalnie – Jak dla mnie Bieszczady to jeden z nielicznych rajów na ziemi! Być może nie kuszą zawrotnymi wysokościami szczytów (skoro najwyższym trochę brakuje do np. średniej wysokości Tatr), ale zbijają z nóg widokami!
Bieszczady to w większości połoniny. Ich budowa i morfologia pozwala na podziwianie pięknych i olbrzymich krajobrazów na przestrzeni wielu kilometrów. W zależności od pory roku, doświadczymy tam całej palety kolorów – od soczystej zieleni idealnie skomponowanej z błękitnym niebem, do wszystkich barw jesieni (prawdziwa złota polska jesień), przez pejzaże zimowe i różne stany pośrednie.
Każdy znajdzie w nich coś dla siebie – jeziora, rzeki, trasy rowerowe, biegowe, turystyczne, zimą też stoki narciarskie. Dodatkowo sporo czasu możemy spędzić w różnego rodzaju zwierzyńcach, czy galeriach. W Bieszczadach lokalnych (albo specjalnie zjeżdżających) artystów jest sporo. Spotkać ich można też w kultowej knajpie Siekierezadzie
. Dla mnie w Bieszczadach najważniejsze jest jedno – cisza, spokój i swoista harmonia. Nie bez powodu tyle ludzi uciekało od swoich problemów właśnie w te Zielone Połoniny. To raj dla osób, które chcą odpocząć od zgiełku miast, problemów życia codziennego, czy chcą przemyśleć swoje życie i odreagować stresy. Bieszczady działają jak miód na serce.
Nie będę pisać nic więcej, bo magii tego miejsca nie da się opisać w żaden sposób. Mogę tylko zachęcić do odwiedzenia i spróbowania na własnej skórze. A kto raz pojedzie w Bieszczady, ten zrobi to po raz kolejny. Bo tak naprawdę:
W Bieszczady „jedzie się” tylko raz. Potem się już tylko „wraca”. Jak do domu
Dojazd:
Pociągi i PKSy zmieniają swoje „zasięgi” kursowania co jakiś czas, dlatego aktualne wersje dojazdów najlepiej sprawdzać na stronach przewoźników. Aczkolwiek dostanie się w taki sposób w Bieszczady nie powinno sprawiać zbyt wielkich problemów ludziom (chociaż raczej trzeba będzie przynajmniej raz, albo dwa zmienić środek transportu).
Autostopem także łatwo się dostać, a możliwości dojazdu jest kilka, uzależnionych trochę od tego w którą część Bieszczadów chcemy jechać, a przede wszystkim – od tego, gdzie nasz kierowca akurat jedzie.
Łatwość Autostopu:
Za każdym razem jak jechałam w Bieszczady to jeśli występowały gdzieś problemy, to były one jeszcze przed umowną granicą Bieszczadów. Tendencja jest taka, że im jest się ich bliżej, tym łatwiej łapać.
W samych Bieszczadach poza sezonem ruch jest niski, jednak nie stoi to na przeszkodzie w łapaniu stopa. Kierowcy zatrzymują się chętnie, nie tylko turyści, ale także miejscowi. Nigdy nie zdarzyło mi się jeszcze tak, żebym gdzieś tam utknęła, bo nie umiałam złapać stopa. Wręcz przeciwnie! Przez parę dni biwakowałam kiedyś w jednym miejscu, skąd wyskakiwałam na stopa na różne trasy, w różne strony, aby potem wrócić wieczorem i nagle przypomnieć sobie, że czegoś zapomniałam ze sklepu – więc wychodziłam na drogę, szłam kawałek i wyciągałam kciuka – i po chwili byłam na zakupach
Aczkolwiek może zdarzyć się tak, że dość długo nic nie będzie jechało. Nawet podczas sezonu turystycznego można zaobserwować spadek ruchu w godzinach wieczornych, gdy np. większość ludzi wróciła już ze szlaku.
Trudność szlaków turystycznych:
Jak pisałam wcześniej – Bieszczadzkie szczyty nie grzeszą wysokością. Jednak nie oznacza to, że są łatwe i mało wymagające. Niektóre są bardzo męczące, a to dlatego, że są po prostu … długie, albo występują męczące podejścia.
Poziom trudności jest zróżnicowany – od ścieżek widokowych, po długie maratony o różnym nachyleniu.
Najbardziej popularne szlaki coraz bardziej są zabudowywane różnego rodzaju udogodnieniami – barierkami, kładkami, schodkami itd. Na tych mniej popularnych często będziemy przedzierać się przez krzaki, między powalonymi drzewami, wysokimi trawami, czy totalnym błotem.
Każdy znajdzie coś dla siebie. Na przykład na najpopularniejszych połoninach, czyli Połoninie Caryńskiej i Wetlińskiej spotkać można małe dzieci, młodzież, dorosłych i osoby w naprawdę zaawansowanym wieku, o różnej budowie ciała (żeby nikomu tutaj nie wypominać wagi
). Niektóre podejścia i długość tras potrafią mocno dać w kość.
Baza noclegowa:
Coraz lepiej rozbudowana. Przy każdym szlaku znajdziemy jakieś pole namiotowe, camping, domki letniskowe, kwatery prywatne, hotele itd.
Ceny są zróżnicowane. Najtaniej wypada nocowanie w bazach i chatkach studenckich, czy tego typu „schroniskach”. Serdecznie je polecam, bo mają naprawdę nietypowy, bieszczadzki klimat, którego nie zaznamy w innych ośrodkach wczasowych. Często też jest tak, że nie musimy płacić za nocleg, jeżeli pomożemy gospodarzowi w prowadzeniu chatki – narąbiemy drewna, pomożemy coś naprawić itd. Warto też pamiętać, że dość często nie ma w nich prądu, ani ciepłej wody – dlatego gotowe do palenia drewno jest dość ważne
. Ewentualnie dość tanio powinny wychodzić schroniska młodzieżowe, czy jakieś z PTTK.
Jeżeli chodzi o rozbijanie się na dziko, to trzeba naprawdę uważać na to gdzie. Na terenie Parku Narodowego jest to kategorycznie zabronione. Nam przytrafiło się tak, że ok. 3-4 w nocy obudziła nas służba ochrony parku, spisała nasze dane itd. Od razu musieliśmy się zebrać i wyjść na drogę, gdzie zaraz potem przetrzepała nas straż graniczna – bo ludzie z pleckami o takiej porze, w strefie przygranicznej wydawali się podejrzani.
W innych częściach, tych mniej parkowo-rezerwatowych rozłożenie się na dziko nie powinno sprawiać trudności.
Bezpieczeństwo:
Bieszczady, jak to góry, są bezpiecznym miejscem. Wszystko zależy od ekipy, na jaką w danym miejscu trafimy.
Natomiast uważać trzeba na dzikie zwierzęta i strefę przygraniczną. Krąży wiele opowieści o tym, jak ukraińska straż graniczna pod pretekstem rozmowy zaciągała turystów na swoją stronę, a potem aresztowała/kazała płacić sobie łapówki, za nielegalne przekroczenie granicy (mnie się nie zdarzyło, mimo przejścia szlaku przygranicznego).
Dzikie zwierzęta się trafiają dość często w rejonach mniej uczęszczanych (chociaż nie tylko). Najczęściej są to lisy, dziki i tego typu zwierzyna. Na lisy szczególnie uważajcie, bo potrafią być wyjątkowo złośliwe (raz jeden lis ukradł mi całą reklamówkę z jedzeniem – pasztety, serki, chleb itd. Na kilkudniową trasę!).
W Bieszczadach występują także żubry, łosie i inne większe zwierzęta, które z racji rozmiaru mogą być niebezpieczne. Szczególnie jeżeli czują się zagrożone, albo trafi się w ich okres „rozrodczy”.
Oprócz tego występują też wilki i niedźwiedzie. Chociaż jest ich coraz mniej, ciągle da się je spotkać - ślady niedźwiedzich i wilczych łap towarzyszyły mi często w mniej uczęszczanych rejonach Bieszczadów. Na drodze stanął nam też kiedyś dzik, a z niedźwiedziem się dosłownie rozminęliśmy.
Dlatego nie należy zostawiać żadnego jedzenia luzem. Lepiej, żeby zwierzyna tego nie wyczuła. Jeżeli już mamy coś, co mogłoby skusić zapachem, trzeba to dobrze zapakować – chyba, że chcemy mieć np. lisa podgryzającego namiot (też się zdarzyło).
Zaopatrzenie i ceny:
Sklepy są, wiadomo, to nie aż taki koniec świata. Aczkolwiek nie w każdej wiosce i nie w każdy dzień. Przy najpopularniejszych wejściach na szlaki zawsze występuje odpowiednie zaplecze: sklepy, bary i restauracje. Problem może pojawiać się w wioskach.
Warto pamiętać, że w Bieszczadach nie wszędzie można płacić kartą (praktycznie nigdzie poza jakimiś sieciówkami) a bankomatów jest naprawdę niewiele. W okolicy np. Ustrzyk Górnych, czy Wetliny, najbliższe bankomaty to takie w Cisnej i Lutowiskach. Wiem, że są też w: Polańczyku, Ustrzykach Dolnych i Komańczy.
Ceny są takie jakich można spodziewać się w miejscach turystycznych. Szczególnie w małych sklepikach możemy stracić trochę dodatkowych złotówek na wodę, chleb, czy coś do chleba, nie wspominając o rarytasach w stylu chipsów, coli, kiełbasy, czy alkoholu
I na tym skończę ten wpis, bo dość mocno się rozpisałam. Ale o Bieszczadach mogłabym godzinami! Naprawdę! Warto chociaż raz spróbować … I nie zakończyć poznawania Bieszczadów na odhaczeniu najpopularniejszej trasy, tylko zboczeniu na te bardziej dzikie i poczucie tam prawdziwej wolności.
Dorzucę też filmik, który trochę ukazuje jak jest w Bieszczadach (chociaż to naprawdę trzeba zobaczyć na żywo!). U mnie na blogu zainteresowani mogą znaleźć też trochę zdjęć, relacji i informacji
Film z Bieszczadów 2013:
I służę radą jak coś!
